PhonePe, Google Pay, Paytm वरून तुम्ही चुकीच्या UPI आयडीवर पैसे ट्रान्सफर केले असल्यास पैसे कसे मिळवायचे ??

UPI मनी ट्रान्सफर: रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने अशा प्रकरणांसाठी मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत जिथे एखादी व्यक्ती डिजिटल सेवांद्वारे चुकीच्या पद्धतीने झालेल्या व्यवहारातून पैसे परत मिळवू शकते. चला तर मग माहित करून घेऊया........

2021 च्या तिसऱ्या तिमाहीच्या तुलनेत UPI द्वारे व्यवहारांमध्ये 88 टक्क्यांनी वाढ होऊन 19.65 अब्ज व्हॉल्यूम आणि 2022 च्या तिसर्‍या तिमाहीत 32.5 लाख कोटी रुपयांच्या मूल्यात 71 टक्क्यांनी वाढ झाली. UPI पर्सन-टू-मर्चंट (P2M) आणि पर्सन- टू -पर्सन (P2P) ही ग्राहकांमध्ये सर्वाधिक निवडलेली पेमेंट पद्धत म्हणून उदयास आली, जी एकूण व्यवहाराच्या 42 टक्के आहे, असे वर्ल्डलाइन इंडियाच्या ‘India Digital Payment Report’ मध्ये सांगण्यात आलेले आहे.

जरी युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस (UPI), ऍप्लिकेशन्स देशातील सर्वात पसंतीच्या पेमेंट पद्धतींपैकी एक म्हणून उदयास आले असले तरी, ग्राहक चुकीची माहिती प्रविष्ट करू शकतात किंवा चुकीचा फोन नंबर प्रविष्ट करू शकतात आणि चुकीच्या UPI आयडीवर पैसे ट्रान्सफर करू शकतात. . अशा प्रकरणांसाठी, रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने विशिष्ट मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत जिथे एखादी व्यक्ती डिजिटल सेवांद्वारे अनावधानाने झालेल्या व्यवहारातून पैसे परत मिळवू शकते.

पैसे परत मिळवण्यासाठी हे करू शकता :

1.आरबीआयच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, ज्या व्यक्तीचे पैसे चुकीच्या पद्धतीने ट्रान्स्फर झाले आहे त्या व्यक्तीने प्रथम वापरलेल्या पेमेंट सिस्टमकडे तक्रार दाखल करावी, जसे कि Google Pay, PhonePe किंवा Paytm सारख्या UPI प्लॅटफॉर्मचा वापर केला असेल आणि चुकीच्या संस्थेकडे/व्यक्तीकडे पैसे ट्रान्सफर केले असतील, तर त्याने किंवा तिने प्रथम Paytm, Google Pay आणि PhonePe सारख्या ऍप्लिकेशनच्या ग्राहक सेवेला (Customer care ) या घटनेची तक्रार केली पाहिजे व त्यांना परताव्याची (Refund) विनंती करावी.


2. जर परतावा(Refund) येत नसेल तर पीडित व्यक्ती NPCI पोर्टलवर देखील तक्रार दाखल करू शकते. https://www.npci.org.in वेबसाइटला भेट दिल्यावर, तक्रारकर्ते ‘Dispute Redressal Mechanism’ या टॅबवर जाऊन अनुपालन विभागाअंतर्गत ऑनलाइन फॉर्म भरू शकता.

3. तक्रारदाराला UPI ट्रान्झॅक्शन आयडी, व्हर्च्युअल पेमेंट अॅड्रेस, ट्रान्सफर केलेली रक्कम, ट्रान्झॅक्शनची तारीख, ईमेल आयडी आणि मोबाईल नंबर यासारखी माहिती भरावी लागेल.
याशिवाय, तक्रारदाराला बँक स्टेटमेंट अपलोड करण्यास सांगितले जाईल, जे व्यवहारासाठी खात्यातून कापलेली रक्कम दर्शवते.तक्रारदाराने तक्रारीचे कारण म्हणून ‘Incorrectly transferred to another account’ हा पर्याय सावधपणे निवडला पाहिजे.
4. प्रकरणाचे निराकरण न झाल्यास, तक्रारदार पेमेंट सर्व्हिस प्रोव्हायडर (PSP) बँकेकडे प्रश्न मांडू शकतो. तरीही समस्येचे निराकरण न झाल्यास, अंतिम वापरकर्ता ग्राहक डिजिटल तक्रारींसाठी बँकिंग लोकपाल किंवा लोकपाल (Ombudsman) यांच्याकडे संपर्क साधू शकतो.

डिजिटल व्यवहारांसाठी RBI चे लोकपाल (Ombudsman) काय आहे?

RBI नुसार, डिजिटल व्यवहारांसाठी लोकपाल हा एक वरिष्ठ अधिकारी आहे जो योजनेच्या कलम ८ अंतर्गत निर्दिष्ट केलेल्या तक्रारीच्या कारणास्तव समाविष्ट असलेल्या विशिष्ट सेवांमधील कमतरतेसाठी योजनेमध्ये परिभाषित केल्यानुसार सिस्टम सहभागींविरूद्ध ग्राहकांच्या तक्रारींचे निराकरण करण्यासाठी नियुक्त केला जातो.

या अंतर्गत, पेमेंट सिस्टम किंवा PSP बँका UPI, भारत QR कोड आणि इतरांद्वारे पेमेंट व्यवहारांशी संबंधित समस्येचे निराकरण करण्यात अयशस्वी झाल्यानंतर तक्रारदार त्यांच्या शंका दाखल करू शकतात. ते लाभार्थ्यांच्या खात्यात निधी जमा करण्यात अयशस्वी होणे किंवा वाजवी वेळेत रक्कम परत करण्यात अयशस्वी होणे यासारखी कारणांवर निर्णय देऊ शकतात.

आशा करतो कि या माहितीद्वारे आपण आपले पैसे परत मिळून शकता. जरी तुम्हाला या बद्दल अजून काही माहिती हवी असल्यास किंवा काही समस्या असल्यास खाली Comment box मध्ये मांडा. आम्हाला त्यावर तुमचे मार्गदर्शन करायला नक्कीच आनंद होईल ...